Orta Doğu’nun Yeniden Şekillendirilmesinin Arkasındaki Plan: Clean Break Projesi
Yaklaşık 30 yıl önce… Saddam’ın ülkesi henüz işgal edilmemişti, Büyük Ortadoğu Projesi düğmesine basılmamıştı, Arap Baharı ateşi yanmamıştı ve Suriye iç savaşı tetiklenmemişti.
İsrail’de Muhafazakar Parti Likud, üç yıl önce partinin başına geçen lideri Netanyahu ile iktidara geldi. Yıl 1996’dı. ABD derin devleti, İsrail’in güvenliğini esas alan bir rapor hazırlamaya karar verdi. Rapor, ABD-İsrail ikilisinin birlikte Ortadoğu’yu yeniden şekillendirme projesi olan Clean Projesi’ni detaylandırıyordu.
Hazırlayan Ekip
Rapor, İleri Stratejik ve Politik Araştırmalar Enstitüsü’nün bir parçası olan “2000’e Doğru Yeni İsrail Stratejisi Çalışma Grubu” tarafından yazıldı. Raporda, ABD ve İsrail’in bölge ülkelerini nasıl zayıflatacağı ve İsrail’e olan direnci nasıl kıracağı detaylı bir şekilde ele alınıyordu.
İşte O Maddeler
- Yaser Arafat’la yapılan 1993 tarihli Oslo anlaşmasını iptal etmek. Arafat’a alternatif oluşturmak.
- Ürdün’de Kral Hüseyin’i kendi yanına çekerek Suriye’ye karşı konumlandırmak.
- Suriye’nin önüne set çekmenin bir aracı olarak, Irak’ta Saddam Hüseyin’in iktidardan uzaklaştırılmasına odaklanmak.
Çıkış noktası olan Clean Break Projesi’nin ardından ABD, bölgedeki işgaller için altyapısını hazırlıyor ve hedef ülkelerde yapılacaklar listesini şekillendiriyordu.
Irak Üzerinden Etkilemek
- Irak’ta Haşimilerin nüfuzunu artırmak, bununla Hizbullah’ın Suriye’den uzaklaşmasını sağlamak.
- Suriye’de Baas iktidarı ile sorunlu Arap aşiretlerinin birliğini sağlamak.
- Türkiye ve Ürdün’le işbirliğini geliştirmek, bu yolla Suriye’yi zayıflatmak, kontrol altına almak, hatta etkisiz hale getirmek.
ABD ve İsrail’in Orta Doğu’yu yeniden şekillendirmek için hazırladığı planlar, bölgede dikkate değer etkiler yaratmıştır. Bu planlar çerçevesinde Suriye’ye karşı yıkıcı operasyonlar düzenlenmiş ve bölgedeki denge değiştirilmeye çalışılmıştır. Yapılan adımlar, zaman içinde farklı yöntemlerle evrildi ve Arap Baharı ile doruğa ulaştı. Ancak, bu planların planlayıcıları ve uygulayıcıları da zamanla değişen koşullara uyum sağlamış ve yöntemlerini değiştirmişlerdir.
